Nghị định số 137/2020/NĐ-CP ngày 27/11/2020 của Chính phủ về quản lý, sử dụng pháo (gọi tắt Nghị định số 137) có hiệu lực từ ngày 11/1/2021 quy định rất rõ về quản lý, sử dụng pháo nhưng mỗi dịp Tết đến, Xuân về vẫn có nhiều người vi phạm.
* Sử dụng pháo hoa vào dịp nào?
Theo Nghị định số 137, pháo có 2 loại là pháo nổ và pháo hoa. Pháo nổ là sản phẩm được chế tạo, sản xuất thủ công hoặc công nghiệp, khi có tác động của xung kích thích cơ, nhiệt, hóa hoặc điện gây ra tiếng nổ hoặc gây ra tiếng rít, tiếng nổ và hiệu ứng màu sắc trong không gian. Pháo nổ gây ra tiếng rít, tiếng nổ và hiệu ứng màu sắc trong không gian được gọi là pháo hoa nổ. Trong khi đó, pháo hoa là sản phẩm được chế tạo, sản xuất thủ công hoặc công nghiệp, khi có tác động của xung kích thích cơ, nhiệt, hóa hoặc điện sẽ tạo ra các hiệu ứng âm thanh, ánh sáng, màu sắc trong không gian, không gây ra tiếng nổ.
Theo Điều 17, Nghị định số 137 quy định: Cơ quan, tổ chức, cá nhân có năng lực hành vi dân sự đầy đủ được sử dụng pháo hoa trong các trường hợp sau: Lễ, tết, sinh nhật, cưới hỏi, hội nghị, khai trương, ngày kỷ niệm và trong hoạt động văn hóa, nghệ thuật và chỉ được mua pháo hoa tại các tổ chức, doanh nghiệp được phép sản xuất, kinh doanh pháo hoa.
* Vi phạm sẽ bị xử lý nghiêm
Điều 5, Nghị định số 137 nghiêm cấm hành vi nghiên cứu, chế tạo, sản xuất, mua bán, xuất khẩu, nhập khẩu, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng hoặc chiếm đoạt pháo nổ; trừ trường hợp tổ chức, doanh nghiệp thuộc Bộ Quốc phòng được Thủ tướng Chính phủ giao nhiệm vụ nghiên cứu, sản xuất, nhập khẩu, xuất khẩu, cung cấp, vận chuyển, sử dụng pháo hoa nổ theo quy định tại nghị định này.
Nghị định 137 cũng nghiêm cấm tất cả các hành vi như: Nghiên cứu, chế tạo, sản xuất, mua bán, xuất khẩu, nhập khẩu, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng trái phép pháo hoa, thuốc pháo. Mang pháo, thuốc pháo trái phép vào, ra khỏi lãnh thổ nước Việt Nam hoặc vào nơi cấm, khu vực cấm, khu vực bảo vệ và mục tiêu bảo vệ. Trao đổi, tặng, cho, gửi, mượn, cho mượn, thuê, cho thuê, cầm cố pháo hoa nổ hoặc thuốc pháo để sản xuất pháo trái phép; vận chuyển, bảo quản, tiêu hủy pháo không bảo đảm an toàn hoặc làm ảnh hưởng đến môi trường. Chiếm đoạt, mua, bán, trao đổi, tặng, cho, mượn, cho mượn, thuê, cho thuê, cầm cố, làm giả, sửa chữa, tẩy xóa các loại giấy phép về pháo. Hướng dẫn, huấn luyện, tổ chức huấn luyện cách thức chế tạo, sản xuất, sử dụng trái phép pháo dưới mọi hình thức…
Do những hành vi trên bị cấm nên người dân cần phải nhận thức đúng, đầy đủ, cụ thể để tránh vi phạm. Một khi vi phạm thì tùy tính chất, mức độ của hành vi vi phạm sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự.
Công an xã Nha Bích tổ chức “Ngày toàn dân giao nộp vũ khí vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ và pháo năm 2024” với tinh thần “đổi vũ khí lấy quà tặng”
Khoản 3 và Khoản 4 Điều 11 Nghị định số 144/2021/NĐ-CP nêu rõ, phạt tiền từ 5-10 triệu đồng đối với hành vi sử dụng các loại pháo, thuốc pháo trái phép. Phạt tiền từ 10-20 triệu đồng đối với hành vi vận chuyển, tàng trữ trái phép pháo, thuốc pháo hoặc nguyên liệu, phụ kiện để sản xuất pháo; hướng dẫn, huấn luyện, tổ chức huấn luyện trái phép cách thức chế tạo, sản xuất, sửa chữa hoặc sử dụng pháo dưới mọi hình thức.
Về trách nhiệm hình sự, tại khoản 1 Điều 190 Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017 (gọi tắt là Bộ luật Hình sự) quy định, người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây, nếu không thuộc trường hợp quy định tại các điều: 232, 234, 244, 246, 248, 251, 253, 254, 304, 305, 306, 309 và 311 của bộ luật này thì bị phạt tiền từ 100 triệu đến 1 tỷ đồng hoặc phạt tù từ 1-5 năm: sản xuất, buôn bán pháo nổ từ 6kg đến dưới 40kg. Sản xuất, buôn bán hàng hóa dưới mức quy định tại các điểm a, b, c, d và đ khoản 1 Điều 190 Bộ luật Hình sự nhưng đã bị xử phạt vi phạm hành chính về một trong các hành vi quy định tại Điều 190 hoặc tại một trong các Điều: 188, 189, 191, 192, 193, 194, 195, 196 và 200 của Bộ luật này hoặc đã bị kết án về một trong các tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm.
* Bắt quả tang đối tượng vận chuyển pháo thuê trên địa bàn Chơn Thành
Tài xế Nguyễn Văn Anh (bên phải) cùng tang vật (Nguồn: Trang thông tin điện tử Công an tỉnh Bình Phước)
Ngày 06/01/2025, Công an tỉnh Bình Phước và Công an thị xã Chơn Thành khi tiến hành kiểm tra tại khu vực khu phố 3, phường Minh Thành, thị xã Chơn Thành đã bắt quả tang tài xế Nguyễn Văn Anh (46 tuổi, thường trú khu phố 6, phường Minh Long, thị xã Chơn Thành) vận chuyển 26 hộp (nghi là pháo nổ) với tổng trọng lượng 103kg. Khám xét nhà Anh, lực lượng công an thu giữ thêm 51 hộp pháo nổ, tổng trọng lượng 90,3kg. Ông Nguyễn Văn Anh khai nhận đang vận chuyển pháo thuê cho một đối tượng không rõ danh tính. Toàn bộ tang vật (193,3kg pháo) đã bị tạm giữ để điều tra.